Аркадзь Куляшоў

0
36387

1914 —1978

Паэт, перакладчык, сцэнарыст, грамадскі дзеяч.

Народны паэт Беларусі (1968). Заслужаны работнік культуры УССР (1973). Лаўрэат Дзяржаўных прэмій СССР (1946, 1949), Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы (1970), прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1968).

Аркадзь Аляксандравіч Куляшоў нарадзіўся 6 лютага 1914 г. у вёсцы Саматэвічы Касцюковіцкага раёна Магілёўскай вобласці. Пасля заканчэння Саматэвіцкай сямігодкі ў 1928 г. паступіў у Мсціслаўскі педагагічны тэхнікум, а ў 1931 г. перайшоў на першы курс літаратурнага факультэта Беларускага вышэйшага педагагічнага інстытута, дзе правучыўся да вясны 1933 г. Працаваў у рэдакцыі газеты «Чырвоная змена» (1934), на  беларускім радыё (1934—1936), літкансультантам у кабінеце маладога аўтара пры Саюзе пісьменнікаў БССР (1936—1937). З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны добраахвотнікам пайшоў на фронт, спачатку накіраваны ў армейскую франтавую газету «Знамя Саветаў», а ў 1943—1945 гг. — у Беларускім штабе партызанскага руху. У 1945—1946 гг. — на пасадзе галоўнага рэдактара газеты «Літаратура і мастацтва». У 1958—1967 гг. — начальнік сцэнарнага аддзела, галоўны рэдактар кінастудыі «Беларусьфільм».

Выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета БССР (1947—1978). У 1961 г. у складзе дэлегацыі БССР удзельнічаў у 16-й сесіі Генеральнай Асамблеі ААН у Нью-Ёрку (ЗША).

У Саюзе пісьменнікаў СССР з першага года ўтварэння (1934).

Памёр 4 лютага 1978 г. у Нясвіжы, пахаваны на Усходніх могілках у Мінску.

У 1926 годзе, калі яму, вучню Саматэвіцкай школы, было ўсяго 12 гадоў, надрукаваў свой першы верш у Клімавіцкай акруговай газеце «Наш працаўнік». У рэспубліканскім друку выступіў з творамі ў 1927 г.  у часопісе «Чырвоны сейбіт».

Аўтар кніг паэзіі «Росквіт зямлі» (1930), «Па песню, па сонца!..», «Медзі дождж» (абодва — 1932), «У зялёнай дуброве» (1940), «Добры чалавек» (1941), «На сотай вярсце» (1945), «Новая кніга» (1964), «Сасна і бяроза» (1970), «Мая Бесядзь» (1973), «Хуткасць» (1976), «Крылы» (1985), «Профілі» (1987), «Маналог» (1989) і інш. Напісаў паэмы «Крыўда» (1930), «Аманал» (1933), «Хлопцы апошняй вайны» (1940), «Баранаў Васіль» (1941), «Сцяг брыгады» (1943), «Прыгоды цымбал» (1944), «Дом № 24» (1944), «Простыя людзі» (1949), «Грозная пушча» (1958), «Цунамі» (1968), «Далёка да акіяна» (1972), «Варшаўскі шлях» (1973), «Хамуціус» (1975) і інш.

Паэт напісаў сцэнарыі фільмаў «Чырвонае лісце» (з А. Кучарам, паст. у 1958), «Першыя выпрабаванні» (па трылогіі Якуба Коласа «На ростанях», 1960—1961), «Запомнім гэты дзень» (з М. Лужаніным, паст. у 1967).

Перакладаў на беларускую мову творы А. Пушкіна, І. Катлярэўскага, Т. Шаўчэнкі, М. Рыльскага, С. Ясеніна, У. Маякоўскага, М. Ісакоўскага, Р. Гамзатава, К. Куліева, Г. Лангфела і інш.

Выйшлі Зборы твораў у двух (1957, 1964), чатырох (1966—1967) і пяці (1974—1977) тамах.

Узнагароджаны двума ордэнамі Леніна, ордэнам Чырвонага Сцяга, двума ордэнамі Працоўнага Чырвонага Сцяга, медалямі.

Імeм Аркадзя Куляшова нaзвaны дзяржаўны ўніверсітэт у Магілёве, вуліцы ў Мінску і Магілёве, у Мінску на доме № 7 па вуліцы Янкі Купалы, у якім жыў пісьменнік, усталявана мемарыяльная дошка, дзейнічае літаратурны музей народнага паэта ў вёсцы Новыя Саматэвічы Касцюковіцкага раёна.